اشگاه خبرنگاران جوان گزارش میدهد؛
تعدادی از جنگنده اف 16 بلژیک به ائتلاف ضد داعش پیوستند.
شش جنگنده اف - 16 بلژیک حملات خود را ضد داعش در عراق و سوریه آغاز کردند. وزارت دفاع بلژیک پیش از این اعلام کرده بود که شش جنگنده خود را به پایگاه هوایی آمریکا در اردن اعزام می کند تا در حملات ضد داعش در عراق و سوریه شرکت کنند.
سخنگوی وزارت دفاع بلژیک اعلام کرد ماموریت این جنگندهها یکساله است و به جای جنگندههای هلندی انجام وظیفه میکنند.
F-16 Fighting Falcon به معنای شاهین مبارز، جنگنده سبُک، کوچک و چابک آمریکایی است که شرکت جنرال داینامیکس به سفارش دولت ایالات متحده آمریکا ساخته است. نقش اصلی این هواپیما، پشتیبانی جنگندههای بزرگتر مانند اف-۱۵ در درگیریهای هوایی و حملات زمینی است. ۲۴ کشور از این هواپیما استفاده میکنند و مدلهائی از آن در ژاپن و ترکیه ساخته میشود. این جنگنده مدرن، با انواع فناوریهای منحصر به فرد خود، نقش بسزایی در برتری هوایی نیروهای جنگنده ایفا میکند؛ از جمله اینکه این جنگنده از نظر تعمیرات و آماده شدن برای عملیات، بسیار سریع و ساده است.
F16 چه زمانی متولد شد؟
در اوایل دهه ۱۹۶۰ با پیشرفت موشکهای رادار نیمه فعالی چون اسپارو باعث ایجاد این تفکر در آمریکا شده بود که دیگر عصر داگ فایت به پایان رسیده و خلبانان در یک درگیری در فاصله بیش از ده کیلومتر با شلیک یک یا چند موشک هدف را شکار میکنند و دیگر وارد یک مبارزه پیچ در پیچ نمیشوند. اما این تفکر از اساس اشتباه بود، زیرا تجربه ویتنام نشان داد که موشکهای راداری هنوز ناقص و در اول راه هستند و تنها روی کاغذ کارایی بالایی دارند، از این رو زمانی که اف۴ تلفات بالایی داشت، آمریکا برای جایگزینی آن جنگنده چالاک را در نظر گرفته بودند.
در اواخر دهه ۱۹۶۰ ارتش آمریکا برای جایگزینی اف۴ فانتوم دست به توسعه طرحی پیچیده زد که طی برنامه اف.ایکس در نهایت اف۱۵ به وجود آمد. در سال ۱۹۷۲ نیز مفهومی جدید با نام ال.دبلیو.اف به وجود آمد که شامل یک جنگنده سادهتر، سبک و بسیار چالاک بود. قرار بود این طرح جدید در کنار جنگنده اف۱۵ در نقش جنگنده بمبافکن خدمت کند. پنج شرکت در ۱۳ آوریل سال ۱۹۷۲ طرحهای خود را به نیروی هوایی ارائه کردند که طرح دو شرکت برای ساخت پیشنمونه انتخاب شدند. یکی طرح مدل ۴۰۱ جنرال دینامیک که بعدها وای اف۱۶ شد و دیگری طرح پی ۶۰۰ که بعد ها تبدیل به وای اف۱۷ شد.
اولین پروازی که نباید انجام میشد
اولین پرواز وای اف۱۶ در پایگاه هوایی ادواردز در ۲۰ ژانویه ۱۹۷۴ انجام شد. این پرواز به خلبانی Phil Oestricher خلبان آزمایشگر جنرال داینامیک انجام شد، اما به صورت کاملا اتفاقی. قرار نبود این پرواز اولین پرواز اف۱۶ باشد، در واقع قرار بود یک حرکت سریع روی باند انجام شود اما سرعت هواپیما تا آنجایی زیاد شد که خلبان مجبور به بلند کردن جنگنده از روی زمین شد. واقعیت این بود که سامانه پرواز دیجیتال با سیم یا همان FBW بسیار حساس بود و اولین بار بر روی اف۱۶ نصب شده بود و خلبان این پرواز مجبور به بلند کردن هواپیما شد.
اولین پرواز رسمی اف16 در در ۲ فوریه سال ۱۹۷۴ انجام شد و چند ماه بعد به آزمونههای پروازی پیوست. وای اف ۱۶ و وای اف۱۷ در سال ۱۹۷۵ طی آزمونهای زیادی در برابر جنگند ههای چون اف۴ فانتوم، اف۵ ، اف۱۴ و میگ۲۱ پرواز کردند و اف۱۶ نشان داد در تمامی زمینهها از وای اف۱۷ برتر است. در ۱۳ژانویه سال ۱۹۷۵ نیروی هوایی وای اف۱۶ را برتر اعلام و آن را برنده رقابت اعلام کرد. از جمله برتریهای اف۱۶ چالاکی بیشتر، توان حمل تسلیحات بیشتر و داشتن یک موتور مشترک با اف۱۵ بود.
در میان تمامی این موفقیتها بود که نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا خواهان دریافت هشت فروند پیشنمونه؛ شامل شش نسخه تکسرنشینه اف۱۶ ای و دو فروند اف۱۶ بی دوسرنشینه آموزشی اف۱۶ شد. جنگنده جدید لقب فایتینگ فالکن را به خود گرفت. اولین اف۱۶ ای در دسامبر سال ۱۹۷۶ پرواز کرد. در سال ۱۹۷۵ زمانی که نیروی هوایی آمریکا پیروزی اف۱۶ را اعلام کر، بلافاصله یک تیم کارشناسی از دانمارک، بلژیک، هلند و نروژ برای بررسی جنگنده جدید به آمریکا سفر کردند که در نهایت تصمیم به ساخت اف۱۶ در داخل خاک اروپا برای این چهار کشور شد. گفتنی است نیروی هوایی آمریکا خود در اولین براورد خواهان بیش از ۷۸۰ فروند اف۱۶ بود و اولین اف۱۶ در آوریل سال ۱۹۷۸ تحویل نیروی هوایی آمریکا شد.
مشخصات F16
اف۱۶ دارای بالی در میانه بدنه و از یک سکان عمودی بهره میبرد. دارای یک ورودی هوایی ثابت در زیر بدنه است و در بالا خروجی موتور جایگاه چتر ترمز قرار دارد. در اف۱۶، ۸۰ % بدنه از آلومینیوم، ۸% از فولاد، ۳% کامپوزیت و ۲/۵ درصد تیتانیوم به کار رفته است. اف۱۶ از یک موتور پرات اندوتینی اف ۱۰۰ پی دبیلو ۲۰۰ بهره میبرد که دارای نیروی بالغ بر ۱۴۶۲۰ پوند بدون پسسوز و ۲۳۸۳۰ پوند با پسسوز بود. این نمونه یک نسخه اصلاح شده اف۱۰۰ پی دبلیو ۱۰۰ جنگنده اف۱۵ ای و بی بود. این هواپیما دارای یک واحد برق اضطراری و یک ژنراتور برای تامین برق جاری هواپیما است.
اف۱۶ به صورت شگفتانگیزی دارای سوخت قابل قبولی نسبت به اندازه خود است. ۳۱% از وزن کاملا لود شده هواپیما سوخت آن است و از دامنه عملیاتی مناسبی نسبت به همنسلهای خود همچون میگ۲۹، میراژ ۲۰۰۰ و اف۱۸ برخوردار است. همچنین میتواند تا سه مخزن سوخت خارجی ۱۱۳۸ لیتری را با خود حمل کند و تمامی اف۱۶ دارای دریچه سوختگیری هوایی تلسکوپی بر روی پشت بدنه میباشند.
شاهین مبارز دارای سه ارابه فرود تک چرخ است. دو ارابه فرود در میانه بدنه زیر ورودی هوایی قرار دارند و چرخ جلو نیز در زیر ورودی هوا نصب است. یک چتر ترمز نیز در یک محفظه در بالای خروجی موتور قرار دارد. خلبان بر روی صندلی پرتاب صفر صفر ای سی ایی اس ۲ قرار دارد و کابین دارای دید بسیار عالی ۳۶۰ درجه است. در داخل کابین یک اچ یو دی بر روی پنل خلبان قرار دارد و یک نمایشگر چندکاره تک رنگ در سمت چپ پنل و در بالای سر آن یک نمایشگر سی.آر.تی برای نمایش هشداردهنده راداری وجود دارد. دسته هدایت در کنار خلبان است و نه میان دو پای صندلی خلبان قرار دارد که اولینبار است که در یک جنگنده چنین ترکیب دیده میشود.
اف16 دارای یک سامانه چهارکاناله هدایت دیجیتال با سیم (FBW) است که اولینبار در دنیا در جنگنده اف۱۶ به کار رفت. وظیفه این سامانه در واقع کنترل پایداری هواپیما در هنگام پرواز و تنظیم خودکار سطح کنترل هواپیما برای پایداری آن است و اولین بار برای فضاپیمای آپلو توسعه پیدا کرد. اف۱۶ دارای سامانه شناسایی دوست از دشمن و گیرنده هشداردهنده راداری ای.ال.ار ۶۹ است که آنتنهای آن در تمام جهات نصب شده است، این جنگنده همچنین دارای ابزار فرود دقیق بر روی باند در شرایط آب و هوایی نامساعد است.
اف۱۶ تسلیحات متنوعی دارد و تقریبا تمامی تسلیحاتی که در دهه ۱۹۷۰ اف۴ فانتوم حمل میکرد، اف۱۶ نیز به آنها مسلح شد؛ تسلیحاتی دارای یک توپ ثابت ۲۰ م م گاتیلینگ ام ۶۱ با توان آتش ۶۰۰۰ گلوله در دقیقه. شاهین توان حمل تا ۶٫۶ تن سلاح را در نه جایگاه شامل یکی در نوک هر بال، سه عدد زیر هر بال و یکی در زیر بدنه دارا است. این جنگنده میتواند تا ۲۴ بمب ۲۲۵ کیلویی مارک ۸۲ و یا چهار موشک سایندوندر، و یا تا ۱۰ موشک ماوریک و یا بمبهای هدایت لیزری جی.بی.یو ۱۰ و۱۲ را حمل کند و میتواند غلاف نشانگذاری لیزری و جنگ الکترونیک ای.ال.کیو ۱۳۱ و ۱۸۴ را حمل کند.
اولین تجربه عملیاتی اف۱۶ در خدمت ارتش آمریکا به عملیات طوفان صحرا بر ضد عراق بر میگردد. در این عملیات ۲۴۹ فروند اف۱۶ در مجموع ۱۳۳۴۰ پرواز بر ضد ارتش بعث انجام دادند. نسخههای اف۱۶ سی شرکتکننده در این عملیات معمولا با چهار تا شش موشک ماوریک و یا دو بمب ۹۰۰ کیلویی در کنار دو موشک سایندوندر و دو مخزن سوخت خارجی و غلاف جنگ الکترونیک ای.ال.کیو؛ ۱۳۱ عملیات انجام دادند و نسخه دو سرنشینه اف۱۶ دی مجهز به غلاف نشانگذاری لیزری دست به حملات با بمبهای لیزری زدند. در این جنگ اف۱۶ پیروزی هوایی نداشت و ۷ فروند از آن به آتش پدافند دشمن و یا حوادث غیر رزمی از دست رفت.
بعد از پایان جنگ در سال ۱۹۹۲ با تجهیز اف۱۶ به موشک هوا به هوای آمرام وظیفه گشت هوایی در مناطق پرواز ممنوع به اف۱۶ داده شد. در ۲۷ دسامبر سال ۱۹۹۲ یک اف۱۶ با شلیک یک موشک آمرام یک میگ۲۵ عراقی را سرنگون کرد. در ۱۷ ژانویه سال ۱۹۹۳ نیز یک میگ۲۳ به آتش یک آمرام سقوط کرد. از سال ۱۹۹۴ با آغاز نسلکشی یوگسلاوی در بسنی ناتو وارد عمل شد و در ۲۸ فوریه سال ۱۹۹۴ شش فروند جنگنده جی ۲۱ و جی ۲۲ برای بمباران مناطقی در بوسنی وارد عمل شدند که با واکنش دو فروند اف۱۶ مواجه شدند. در نهایت یکی از جنگندههای یوگسلاوی با آمرام و سه فروند دیگر با سایندوندر سرنگون و دو فروند دیگر فرار کردند زیرا البته جنگندههای تهاجمی یوگسلاوی هیچ سلاح هوا به هوایی نداشتند.
همچنین اف۱۶ در عملیات روباه صحرا درسال ۱۹۹۸ و عملیات برضد یوگسلاوی درسال ۱۹۹۹ شرکت داشت.
در عملیات سال ۱۹۹۹ بر ضد یوگسلاوی یک اف۱۶ سی.جی با آتش موشک سام ۳ سرنگون شد. همچنین در این عملیات یک فروند میگ۲۹ ارتش یوگسلاوی با آتش موشک آمرام سرنگون شد و یک اف۱۶ نیز با آتش موشک استرلا ۲ صدمه دید. در سال ۲۰۰۱ در عملیات افغانستان حضور داشت. بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ میلادی و طی حضور نظامیان آمریکا در عراق بارها نیروهای تروریست را مورد هدف قرار داد و در سال ۲۰۱۱ بر ضد ارتش لیبی و در سال ۲۰۱۴ برضد داعش استفاده شد.
اولین به کارگیرنده عملیاتی F16 کدام کشور بود
اسرائیل اولین به کار گیرنده عملیاتی اف۱۶ در نبرد بود و همچنین اولین پیروزی هوایی اف۱۶ نیز به این کشور بر میگردد. یک میگ ۲۱ ارتش سوریه با آتش موشک سایندوندر اف۱۶ ارتش اسرائیل در ۱۴ ژوئیه سال ۱۹۸۱ سرنگون شد. در ۷ ژوئن سال ۱۹۸۱ هشت فروند اف۱۶ به همراهی جنگندههای اف۱۵ این ارتش نیروگاهی در بغداد در خاک عراق را نابود کردند. یک سال بعد در عملیات صلح برای جلیله بر فراز لبنان اف۱۶ اسرائیلی طی درگیرهایی مختلف هوایی موفق به سرنگونی ۴۴ جنگنده ارتش سوریه شامل میگ ۲۳ و میگ ۲۱ شدند. منابع شوروی همچنان مدعی سرنگونی پنج اف۱۶ در رزم هوایی با میگ ۲۳ ام اف ارتش سوریه هستند.
همچنین اسرائیل در طول دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ در جنوب لبنان و چندین بار در عملیات بر ضد حزبالله و در غزه از آنها بهره برده است.
هلند از اف۱۶ خود در ماموریتهای حمله به زمین در سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۵ در بوسنی استفاده کرد. همچنین یک اف۱۶ ارتش هلند در نبرد سال ۱۹۹۹ بر ضد یوگسلاوی با آتش موشک آمرام، یک فروند میگ ۲۹ را سرنگون کرد. همچنین اف۱۶ هلندی بر ضد نیرویهای طالبان در افغانستان و بر ضد ارتش لیبی به کار رفت. دانمارک در سال ۱۹۹۹ بر علیه یوگسلاوی از اف۱۶ استفاده کرد و همچنین شش فروند اف۱۶ این کشور در افغانستان بیش از ۷۴۰ ماموریت انجام دادند و در عملیات بر علیه ارتش لیبی نیز حضور داشتند. نروژ نیز در سال ۲۰۱۱ بر علیه لیبی استفاده کرد.
پاکستان در دهه ۱۹۸۰ در جریان اشغال افغانستان توسط شوروی چندینبار از اف۱۶ خود برای بمباران برخی مواضع نیروهای دولت افغانستان استفاده کرد و طی درگیریهای هوا به هوا با نیروی هوایی افغانستان و شوروی دو آنتنوف ۲۶، یک آنتنوف ۲۴ و یک سوخوی ۲۵ را سرنگون کردند. همچنین ارتش پاکستان از اف۱۶ خود در سال ۱۹۹۹ در درگیری گارگیل استفاده کرد و در سال ۲۰۰۹ نیز نیرویهای طالبان در شمال این کشور را بارها مورد حمله قرار داد.
ارتش ترکیه همواره از زمان ورود به خدمت این جنگنده به خدمت نیروی هوایی این کشور دست به بمباران هوایی کردهای جنوب ترکیه با این جنگنده زده است. در ۸ اکتبر سال ۱۹۹۶ یک فروند میراژ ۲۰۰۰ ارتش یونان طی یک درگیری با داگ فایتر، یک اف۱۶ دی ارتش ترکیه را با موشک ماژیک ۲ سرنگون کرد. همچنین طی درگیری داخلی در سوریه، اف۱۶ ارتش ترکیه یک میل ۸ و یک میگ ۲۳ بی ان ارتش سوریه را در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ در نزدیکی مرز سوریه با ترکیه هدف قرار داده است.
نظرات شما عزیزان:
ادامه مطلب |